CHĂM SÓC CÂY LÊ SAU THU HOẠCH Ở LAI CHÂU: BƯỚC CHUẨN BỊ CHO MÙA VỤ TIẾP THEO
Hiện nay, toàn tỉnh Lai Châu có khoảng 960 ha diện tích trồng lê, tập trung chủ yếu tại các xã Tả Lèng, Tân Phong và Sìn Hồ– nơi có điều kiện khí hậu mát mẻ, thổ nhưỡng phù hợp với cây lê ôn đới. Các giống lê được trồng phổ biến gồm lê VH6, lê địa phương bản địa,... Trong đó, lê VH6 đang được đánh giá cao nhờ năng suất ổn định, mẫu mã đẹp, thời gian thu hoạch vào mùa hè, chín sớm hơn so với nhiều giống lê khác, giúp bà con nông dân đón đầu thị trường và nâng cao hiệu quả kinh tế.
Cây lê phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng nên phát triển tốt, chất lượng quả to, ngọt mát, giòn ngon đang được thu hái, tiêu thụ và đưa ra thị trường với giá bán tương đối ổn định, được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Tuy nhiên, song song với hoạt động thu hoạch, việc chăm sóc cây lê sau thu hoạch không chỉ đảm bảo năng suất, chất lượng cho năm sau mà còn góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, giúp bà con ổn định sinh kế, hướng tới sản xuất bền vững.
Tại sao cần chăm sóc cây lê sau thu hoạch?
Sau một vụ nuôi quả kéo dài, cây lê thường bị suy kiệt về dinh dưỡng, sức đề kháng yếu hơn, dễ bị sâu bệnh tấn công. Nếu không chăm sóc kịp thời và đúng kỹ thuật, cây sẽ khó ra lộc khỏe, tán lá kém phát triển, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phân hóa mầm hoa, ra hoa, đậu quả ở vụ sau.
Các biện pháp chăm sóc sau thu hoạch cây lê:
1. Tỉa cành, tạo tán hợp lý
Sau khi thu hái xong, bà con cần tiến hành tỉa bỏ các cành khô, cành sâu bệnh, cành mọc dày hoặc chồng chéo trong tán. Việc này giúp cây thông thoáng, giảm sâu bệnh và tạo điều kiện thuận lợi cho việc ra lộc mới. Dọn sạch lá rụng, quả rụng, cành gãy… mang ra khỏi vườn tiêu hủy để giảm nguồn sâu bệnh lây lan.
2. Bón phân phục hồi cho cây
Nên bón phân hữu cơ hoai mục như phân gà hoai mục, phân trâu hoai mục, phân lợn hoai mục (20–30kg/gốc tùy tuổi cây) kết hợp với phân NPK khoảng 0.5–1.5 kg/cây. Có thể chia thành 2 lần bón: lần thứ nhất ngay sau thu hoạch và lần thứ hai cách lần thứ nhất 2–3 tuần để cây hấp thu dần. Bón phân cách gốc 30–50 cm, kết hợp xới đất nhẹ và tưới ẩm.
3. Tưới nước và làm cỏ
Sau thu hoạch, nếu thời tiết khô hanh, cần bổ sung nước tưới giữ ẩm cho đất, giúp rễ cây phát triển tốt. Đồng thời làm sạch cỏ dại quanh gốc để hạn chế sâu bệnh và cạnh tranh dinh dưỡng.
4. Theo dõi và phòng trừ sâu bệnh
Thời điểm sau thu hoạch dễ phát sinh một số sâu bệnh như sâu đục thân, rệp sáp, bệnh thối cành, nấm hại lá… Bà con cần kiểm tra vườn thường xuyên, xử lý bằng các biện pháp sinh học hoặc hóa học an toàn. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hợp lý theo nguyên tắc 4 đúng: đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng lúc, đúng cách.
Chăm sóc đúng kỹ thuật sau thu hoạch không chỉ giúp cây lê phục hồi sức sinh trưởng mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng mầm hoa, tỷ lệ đậu quả và năng suất vụ sau. Đây là yếu tố then chốt trong canh tác Lê theo hướng bền vững, nhất là trong điều kiện biến đổi khí hậu và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường.
Cây lê không chỉ là cây trồng đặc sản, mà còn là sinh kế quan trọng của nhiều hộ dân. Vì vậy, mỗi bước chăm sóc kỹ lưỡng hôm nay chính là nền tảng vững chắc cho mùa vụ bội thu sau này./.